Ysgrifeniadau Rosemary S Andrews

Er nad ydynt yn 'llythyrau' mewn gwirionedd, mae'r ddau ysgrif llawn dychymyg hyn yn mynegi cymaint o wirioneddau lletchwith y 'Ffrynt Cartref' ym 1943 mae'n debyg fel y credais y dylai'r Amgueddfa eu cael.

Roedden nhw ymhlith papurau fy mam pan fu farw ym mis Chwefror 1989. Roedd yn rhaid i ni adael ein tŷ rhag ofn goresgyniad oherwydd ei fod ar fryn o fewn golwg i'r môr yn Cooden, Dwyrain Sussex. Pan edrychodd mam allan o ffenest y llofft a’r awyr yn llawn adain awyren lefel isel gyda chroes fawr ddu arni. Dilynon ni fy nhad a oedd wedi cael ei bostio i HMS St George yn Ynys Manaw fel Llawfeddyg Lefftenant RNVR, radiolegydd. Arhosodd fy mam, fy mrawd a minnau yno tan ddechrau 1945. Roedd ein cartref wedi'i ddifrodi gan fom-buzz neu Doodle-bug V-1 a oedd wedi dinistrio tŷ ychydig gannoedd o lathenni i ffwrdd.

Rwyf hefyd ar hyn o bryd yn trawsgrifio dyddiadur hir bron yn annarllenadwy o fy Nhad o hwylio o'r Clyde ar Combined Operation Husky ar gyfer glaniadau yn Sisili, Salerno a Gogledd Affrica yn ogystal â'i bostio ym Malta. Mae’n ddogfen unigryw a hynod ddiddorol. Yr SMO oedd yn gyfrifol am sensro ar fwrdd y llong - felly gallai fy nhad gadw'n dawel am ei fodolaeth.

Yn ôl i'r rhestr