Ysgrifennodd fy nhaid gannoedd o lythyrau ac awyrluniau at ei fam, ei wraig (a'i blant, gan gynnwys fy mam pan oedd hi ond yn flwydd oed), a'i deulu a'i ffrindiau ehangach o fis Mai 1942 pan ymunodd â'r RAMC fel deintydd, hyd at fis Rhagfyr 1943 pan ddychwelodd adref ar ôl cael ei anafu yn Operation Avalanche yn Salerno, yr Eidal ym mis Medi 1943.
Mae'r llythyrau wedi caniatáu i ni a'i deulu ddilyn ei wasanaeth o Crookham, Aldershot yn y DU i Irac, India, yr Aifft, Tiwnisia, a'r Eidal, lle darparodd ddeintyddiaeth i'r milwyr. Mae gennym y casgliad llawn o lythyrau at ei fam, ei wraig a'i blant ac rydym wedi gallu olrhain ei holl symudiadau wrth baru'r gohebiaeth.
Y llythyr penodol hwn yw'r cyntaf a ysgrifennodd adref at ei fam ar ôl cael ei hanafu yn Salerno, gan egluro sut roedd shrapnel wedi mynd yn sownd yn ei 'ben-ôl' a'i goes. Glanhawyd y clwyfau ar y traeth gan y tîm meddygol oedd ynghlwm wrth ei uned a dychwelodd adref ar ôl gwella yn yr Ysbyty Cyffredinol. Mae llythyrau eraill yn disgrifio sut y cyfarfu â 'Monty' a ymwelodd â'i babell ddeintyddiaeth yn yr Eidal cyn yr Ymgyrch, gwyliodd Dumbo yn y sinema tra ar wyliau am bedwar diwrnod yn yr Eidal, daeth o hyd i 90 litr o win coch pan enciliodd yr Eidalwyr, bu'n was priodas i filwr uned a briododd ei wraig Wyddelig tra ym Maghdad, darllenodd lyfrau Penguin a anfonwyd gan ei fam, ac ysmygodd gannoedd o sigaréts Players (er eu bod yn aml yn cyrraedd wedi plygu!), a nofiodd yn noeth yn Nhiwnisia gyda channoedd o filwyr eraill, oherwydd ei bod mor boeth.
Aeth ymlaen i fyw bywyd llawn a rhyfeddol ar ôl dychwelyd o'r rhyfel, a chafodd ddau o blant eraill a nifer o wyrion a (bellach), gor-wyrion. Mae gennym gasgliad llawn o'i fedalau, tagiau cŵn lledr, pad nodiadau, gwisg Capten, ffotograffau, bathodynnau cath ddu, a'i chwiban. Hefyd llawer o ffotograffau o'i daith yn ystod y rhyfel, gyda'r milwyr y mae'n sôn amdanynt yn ei lythyrau, mor hyfryd yw rhoi wyneb i'r enwau.
Ef yw ein harwr.
